برای درمان زخم بستر چه کار کنیم

زخم بستر در مراحل پیشرفته می‌تواند بسیار خطرناک باشد و به ویژه در افراد مسن و یا بیمارانی که تحرک کمی دارند و بدن‌شان به طور مداوم در یک وضعیت ثابت قرار دارد، مشکل زیادی ایجاد کند. به منظور جلوگیری از ایجاد زخم بستر، اقدامات پیشگیری از اهمیت بسیاری برخوردارند. این بهتر است تا اینکه به دنبال درمان زخم بستر باشیم، زیرا در بعضی موارد، ترمیم زخم بستر واقعاً کاری پیچیده و دشواری است و به راحتی انجام نمی‌شود. در این نوشته، ما علل ایجاد زخم بستر و روش‌های درمانی آن را بررسی خواهیم کرد.

برای درمان زخم بستر، اقدامات زیر را انجام دهید:

1. تغییر مکرر موقعیت: بیمار را هر 2 ساعت یکبار تغییر مکرر موقعیت دهید تا از تشک مواج استفاده کنید و جلوی فشار مداوم را از زخم بگیرید.

2. استفاده از پانسمان‌های مناسب: از پانسمان‌های پلی‌اورتان یا مخصوص زخم‌های فشاری استفاده کنید تا زخم را بهبود دهید و از عفونت جلوگیری کنید.

3. حذف بافت‌های مرده: بافت‌های مرده را با روش‌های جراحی حذف کنید تا به ترمیم زخم کمک کنید.

4. استفاده از عسل: عسل طبیعی را روی زخم بمالیده و با پانسمان پوشش دهید. عسل می‌تواند به تسکین زخم، کاهش درد و خارش، و کاهش خطر عفونت کمک کند.

5. استفاده از روغن‌های طبیعی: روغن‌های نارگیل، آلوئه‌ورا، و زردچوبه را می‌توانید برای ترمیم زخم بستر به کار ببرید.

6. مشاوره با پزشک: همیشه مشوره با پزشک متخصص را در نظر بگیرید. او می‌تواند راهنمایی‌های دقیق‌تری برای درمان زخم بستر ارائه دهد و تشخیص وضعیت بیماری را ارائه کند.

تذکر: درمان زخم بستر ممکن است بسته به شدت و مشخصات زخم، متفاوت باشد، بنابراین همیشه بهتر است با پزشک مشوره کنید تا درمان متناسب با وضعیت بیمار تعیین شود.

حتما بخوانید: درمان انواع زخم

زخم بستر و علل ایجاد آن

زخم بستر چیست؟ زخم بستر به عموماً در افرادی اتفاق می‌افتد که به مدت طولانی در یک وضعیت ثابت در تختخواب به سر می‌برند. این نوع زخم در نواحی از پوستی ایجاد می‌شود که در طول خوابیدن یا نشستن در صندلی چرخ‌دار تحت فشار قرار دارند. زخم بستر گاهی به آن به عنوان “زخم فشاری” هم اشاره می‌شود.

این نوع زخم وقتی رخ می‌دهد که بدن فرد بیش از ۲ تا ۳ ساعت در یک موقعیت قرار می‌گیرد که خون به پوست نمی‌رسد. در ابتدا، پوست قرمز و دردآور می‌شود و به مرور زمان رنگ آن به بنفش تغییر می‌کند و درد افزایش می‌یابد. زخم بستر معمولاً به‌طور آهسته پیشرفت می‌کند، اما وقتی به عمق زیادی برسد، ممکن است به عضلات و استخوان‌ها نیز آسیب برساند. سرعت پیشرفت زخم بستر به عوامل متعددی بستگی دارد، برای مثال اگر فرد دارای بیماری دیابت باشد، زخم به سرعت گسترش می‌یابد. زخم بستر در اغلب موارد در نواحی زیر ایجاد می‌شود:

• زیر باسن
• پاشنه پا
• کتف
• پشت سر
• پشت و کناره‌های زانو
• استخوان دنبالچه

با این حال، آیا درمان قطعی برای زخم بستر وجود دارد؟ بهتر است به مشورت با پزشک خود بپردازید تا بهترین روش‌ها و تدابیر درمانی برای شما مشخص شود. درمان زخم بستر ممکن است شامل تغییر مکرر وضعیت بدن، استفاده از وسایل کمکی، تغذیه مناسب، و داروهای مورد نیاز باشد. هدف اصلی از درمان، پیشگیری از تشکیل زخم جدید و بهبود وضعیت زخم‌های موجود است.

درمان زخم بستر و مراحل آن قبل از بحث در موارد درمانی زخم بستر، ضروری است که به مراحل مختلف این نوع زخم آشنا شوید. زخم بستر معمولاً از چهار مرحله پیروی می‌کند:

مرحله اول: در این مرحله، زخم به شکلی قرمز و به لمس گرمی دارد. اگر پوست اطراف زخم تیره باشد، ممکن است حتی در این مرحله ابتدایی هاله‌هایی با رنگ آبی یا بنفش داشته باشد. در این مرحله، فرد ممکن است از سوزش یا خارش در منطقه آسیب دیده شکایت کند.

مرحله دوم: زخم در این مرحله آسیب‌پذیرتر و دردناک‌تر می‌شود و ممکن است باز شود یا حتی تاول بزند. پوست اطراف زخم نیز در این حالت تغییر رنگ می‌کند.

مرحله سوم: در این مرحله، زخم به لایه‌های زیرین پوست نفوذ کرده و درد بیشتری ایجاد می‌کند. معمولاً برای ترمیم زخم بستر در این مرحله چند ماه زمان نیاز است.

مرحله چهارم: در این مرحله، عضلات، تاندون‌ها، استخوان‌ها و مفاصل درگیر می‌شوند و همراه با شدت گرفتن درد، احتمال بروز عفونت نیز وجود دارد.

زخم بستر در مراحل ابتدایی و دوم معمولاً با مراقبت‌های منظم و تغییرات در مکان‌نشینی بدن بهبود می‌یابد. اما در مراحل سوم و چهارم، درمان دشوارتری نیاز دارد.

راه‌های درمان زخم بستر بهترین و سریع‌ترین راه: تغییر مکرر وضعیت نشستن یا خوابیدن برای جلوگیری از تشکیل زخم‌های جدید و درمان زخم بستر موثر است. درمان زخم بستر می‌تواند در منزل یا بیمارستان صورت بگیرد و شامل موارد زیر می‌شود:

1. کاهش فشار روی ناحیه مربوطه: استفاده از پدهای فومی و بالش‌های نرم برای نگه‌داشتن نواحی آسیب‌دیده و کمک به درمان زخم بستر می‌تواند مفید باشد و به تغییر مکان بدن در حالت استراحت کمک می‌کند.
2. تمیز کردن زخم بستر: زمانی که زخم در مراحل اولیه است، بهتر است با آب و صابون ملایم به طور منظم شسته شود. زخم‌های باز را در هر بار تعویض پانسمان با سرم سالین بشویید تا تمیز شده و عمق‌تر نشوند.
3. پوشاندن زخم بستر: برای درمان زخم بستر، از پانسمان‌های خاص استفاده کنید. پانسمان‌هایی که ضدمیکروبی یا هیدروکلوئیدی هستند یا حاوی اسید آلژینیک هستند، ممکن است بهترین گزینه‌ها برای درمان زخم بستر باشند.
4. استفاده از کرم‌های موضعی ترمیم‌کننده: کرم‌های ضدباکتری می‌توانند به مبارزه با عفونت در حال گسترش در زخم بستر کمک کرده و در مقابل گسترش زخم و حفاظت از پوست آسیب‌دیده محافظت نمایند.
5. برداشتن بافت مرده از روی پوست: برای کمک به درمان زخم بستر، ممکن است بافت مرده روی پوست برداشته شود. البته این کار تحت نظر پزشک و با استفاده از ابزارهای ویژه باید انجام شود.
6. استفاده از تشک‌های مواج: برخی از تشک‌های مواج در بازار وجود دارند که در درمان زخم بستر موثر هستند. برای انتخاب بهترین نوع تشک، مشورت با پزشک مناسب است.
7. مصرف آنتی‌بیوتیک: در صورت وجود عفونت‌های پوست یا استخوان در زخم بستر، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک مخصوصی تجویز کند که باید به دقت مصرف شود.

با پیگیری مراقبات منظم و دستورات پزشک، درمان زخم بستر بهبود خواهد یافت و از تعمیق و گسترش آن جلوگیری خواهد شد.

جراحی برای درمان قطعی زخم بستر در مواردی که زخم بستر از نظر انتشار به مراحل شدیدی پیش رفته باشد، ممکن است پزشک به جراحی روی آورد. عمل جراحی ممکن است شامل از بین بردن بافت‌های مرده، تمیز کردن زخم، و دوختن بافتهای پوستی باشد. در برخی موارد، درمان نهایی زخم بستر تنها با جراحی امکان‌پذیر است.

پیشگیری از زخم بستر در صورتی که فردی که به بیماری‌ای مبتلا است و مدت طولانی در رختخواب یا ویلچر بسر می‌برد، بهتر است روزانه پوست او را به ویژه در نواحی که فشار بر آنها می‌آید بررسی کنید. اگر نمایانش رنگ قرمزی در پوست مشاهده کنید، باید به سرعت بازدید از پزشک را آغاز کرده و درمان را آغاز نمایید.

منظور جلوگیری از ایجاد زخم بستر، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. هر دو ساعت یک بار، موقعیت بدن فرد را تغییر دهید و او را به سمت دیگری بچرخانید.
2. اگر فرد از صندلی چرخ‌دار استفاده می‌کند، باید به طور منظم نشسته و هر ۱۵ دقیقه یکبار برای تخلیه فشار بر پوست خود جابجا شود.
3. از تخت و بالش‌های خاصی که فشار را کاهش می‌دهند استفاده کنید.
4. پوست بدن را تمیز و خشک نگه دارید.
5. به رژیم غذایی فردی که ممکن است به زخم بستر دچار شود، بیشتر توجه داشته و ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز را در رژیم غذایی او اضافه کنید. همچنین با مشورت پزشک، از مکمل‌های غذایی، به ویژه مولتی‌ویتامین‌ها و مینرال‌ها، استفاده نمایید. پودرهای بهبود دهنده زخم‌های مقاوم نیز برای افرادی که با زخم بستر دست و پنجه نرم می‌کنند، توصیه می‌شود.

حتما بخوانید» چگونه زخم پوستی را درمان کنیم

آیا زخم بستر می‌تواند منجر به مرگ شود؟

بله، اگر زخم بستر به موقع تشخیص داده نشود و در مراحل ابتدایی تداوم واکنش‌های درمانی به آن اعمال نشود، می‌تواند عفونت شدیدی ایجاد کرده و به مرگ منجر شود. در برخی موارد، زخم بستر به سرعت پیشرفت می‌کند، بنابراین تشخیص زودهنگام و درمان موثر آن بسیار حیاتی است. آمارها نشان می‌دهند که سالانه حدود ۶۰ هزار نفر به علت عوارض ناشی از زخم بستر و بستری برای مدت زمان طولانی در خواب ماندن جان خود را از دست می‌دهند، بنابراین درمان زخم بستر را در مراحل ابتدایی و هنوز آن به شدت پیشرفت نکرده است، جدی بگیرید و تمام تلاش خود را برای ترمیم و درمان آن انجام دهید.

راه‌های خانگی برای درمان زخم بستر

راه‌های خانگی برای درمان زخم بستر وجود دارد و یکی از بهترین این روش‌ها استفاده از عسل است. عسل یک ضد عفونی کننده طبیعی است و در مراحل ابتدایی زخم بستر می‌تواند به تسکین آن کمک کند. این ماده می‌تواند شدت درد و خارش را کاهش داده و خطر عفونت را نیز کمتر کند. برای انجام این درمان، عسل طبیعی را به اندازه کافی روی ناحیه زخم مالیده و با یک باند پوشش دهید. پس از چند ساعت، آن را پاک کنید. این روش را روزانه یکبار تکرار کنید.

همچنین می‌توان با استفاده از روغن‌های نارگیل، آلوئه ورا و زردچوبه به ترمیم زخم بستر کمک کرد.

برای جلوگیری و درمان زخم بستر، نکات زیر را رعایت کنید:

1. استفاده از تشک مواج بسیار موثر است، اما بیمار را هر دو ساعت یکبار جابجا کنید.
2. از پانسمان‌های پلی اورتان برای بهبود زخم بستر استفاده کنید.
3. حذف بافت‌های مرده به روش جراحی، یکی از مهمترین درمان‌ها در زخم بستر پیشرفته است.
4. استفاده همزمان از آنتی‌بیوتیک و پانسمان مناسب در ترمیم زخم بستر بسیار مؤثر است.
5. زخم بستر تنها در سالمندان اتفاق نمی‌افتد؛ همه افرادی که تحرک کمی دارند ممکن است با این مشکل مواجه شوند.
6. اگر زخم بستر را نادیده بگیرید، ممکن است به قطع عضو منجر شود. بنابراین، از ابتدا که پوست به رنگ قرمز در می‌آید، درمان را آغاز کنید.
7. درمان زخم بستر با سشوار ممکن است مؤثر باشد. قبل از استفاده از سشوار برای درمان زخم بستر، با پزشک مشورت کنید.
8. استفاده از عسل نیز یک درمان دیگر برای زخم بستر است. برای جلوگیری از عفونت و ترمیم زخم بستر، می‌توانید عسل را چند بار در روز روی زخم مالیده و با پانسمان پوشش دهید. این روش معمولاً در مراحلی که زخم بستر خفیف است و گسترش نیافته است، موثر است.

در نهایت، تشخیص زمانی که زخم بستر به موقع انجام شود، بسیار مهم است. درمان زخم بستر در مراحل ابتدایی نسبتاً آسان است، اما اگر به تاخیر بیفتد و بافت‌های زیرین پوست درگیر شوند، ممکن است خطرناک شود. بنابراین، همیشه بهتر است با پزشک متخصص مشورت کرده و درمان مناسب را در نظر بگیرید.